Wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (druk nr 178)
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (druk nr 178) zakłada usunięcie uprzywilejowania w postaci objęcia tzw. emeryturą policyjną byłych funkcjonariuszy
organów bezpieczeństwa PRL, którzy pełniąc służbę dopuścili się przestępstw związanych ze zwalczaniem opozycji i niezależnego życia społecznego, kulturalnego i religijnego.
W uzasadnieniu przedmiotowego projektu wskazano, że obowiązujący stan prawny wyłącza stosowanie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji i innych służb mundurowych, jedynie wobec tych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa, którzy dopuścili się przestępstw wyłącznie w latach 1944-1956 w związku z wykonywaniem czynności służbowych.
Według projektodawców takie ograniczenie weryfikacji uprawnień emerytalnych za pomocą zapadłych wyroków i prowadzonych postępowań należy uznać za nieuzasadnione.
Po dokonaniu analizy projektu, Rada Ministrów zgłasza następujące uwagi:
1. W art. 1 pkt 1 projektu wskazana byłaby zmiana okresu służby i w miejsce: „w latach 1944-1989”, jak proponuje się w zmienianym art. 13 ust. 2 wpisać: „w latach 1944-1990”, co byłoby spójne z ustawą z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów
bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm.), która jest przytaczana w art. 13 ust. 1 pkt 1b i art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z późn. zm.), zwaną dalej „ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym”.
2. W art. 1 pkt 2 projektu umiejscowienie treści projektowanego przepisu w art. 13 a ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym nie jest właściwe. Błędna jest propozycja zmiany dotychczasowej treści art. 13a ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym jedynie przez dopisanie we wskazanym wyżej przepisie pkt 4, w sposób automatyczny, bez uwzględnienia dotychczasowej treści
przepisów. Tym samym doszłoby do powstania sprzecznych zapisów w obowiązującej ustawie
i projekcie poselskim. Informacja o przebiegu służby, o której mowa w art. 13a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym sporządzana jest przez Instytut Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu na wniosek organu emerytalnego w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Natomiast informacja, o której mowa w art. 1 pkt 2 projektu ma być wydana, zgodnie z art. 2 ust. 1 projektu, przez IPN z urzędu w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. Z powyższego wynika, ze zarówno tryb, jak i termin wydania informacji z art. 13a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz informacji z art. 1 pkt 2 projektu są różne, a więc informacja z art. 1 pkt 2 projektu nie może stanowić części składowej informacji z art. 13a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym.
Ponadto sama treść przepisu normowanego w art. 1 pkt 2 projektu zawiera nieścisłość językową – powinno być: „(…) wynika, że funkcjonariusz popełnił przestępstwo przeciwko (…)”.
3. W art. 2 ust. 1 i 2 celem wskazania o jaki organ emerytalny chodzi, należałoby po wyrazach „organ emerytalny właściwy według przepisów ustawy” dodać wyrazy „o której mowa w art. 1”.
4. W art. 2 ust. 3 projektu termin wypłaty świadczeń w wysokościach ustalonych zgodnie z art. 2 ust.
2 projektu, a więc od miesiąca kalendarzowego rozpoczynającego się po dniu wejścia w życie projektowanej ustawy jest niemożliwy do realizacji z uwagi na brzmienie art. 2 ust. 1 projektu.
Skoro zgodnie z art. 2 ust. 1 IPN ma trzy miesiące na sporządzenie i przekazanie do organu emerytalnego informacji, o której mowa w art. 1 pkt 2, to zakreślenie organowi emerytalnemu wcześniejszego terminu do wypłaty świadczeń obniżonych na podstawie takiej informacji nie jest właściwe. Jednocześnie należy zauważyć, iż określając termin wypłaty świadczeń w nowej wysokości należy uwzględnić obowiązujące przepisy dotyczące wydawania decyzji i wypłaty
świadczeń, w szczególności:
– § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony
Rządu i Państwowej Straży Pożarnej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 239, poz. 2404 oraz z 2009 r. Nr 178, poz. 1379), zgodnie z którym decyzję w sprawie ustalenia prawa do zaopatrzenia emerytalnego lub wysokości świadczenia z tego tytułu wydaje się nie później niż w terminie
60 dni od dnia zgłoszenia wniosku lub powstania obowiązku wszczęcia postępowania z urzędu;
– § 27 ust. 1 wyżej wymienionego rozporządzenia, który stanowi, że świadczenia emerytalne
i rentowe wypłaca się miesięcznie z góry za dany miesiąc.
3
Ponadto wydaje się, iż podjęcie wypłaty wszystkich świadczeń, które podlegałyby
ponownemu ustaleniu prawa i wysokości tych świadczeń na podstawie przepisów projektowanej ustawy, należałoby podjąć w jednym terminie, tak jak w przypadku ponownego ustalania wysokości świadczeń na podstawie ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 24, poz. 145).
Równocześnie warto zwrócić uwagę, iż w przypadku podtrzymania w projekcie terminów określonych w art. 2 ust. 1 i 3 nie zachodziłaby ewentualna możliwość żądania od świadczeniobiorcy nienależnie pobranych świadczeń za okres od miesiąca wskazanego w art. 2 ust. 3 projektu do dnia wydania przez organ emerytalny decyzji ustalającej nową wysokość świadczenia, ponieważ nie zachodziłaby żadna przesłanka z art. 49 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym uzasadniająca takie żądanie.
Na marginesie należy wskazać, że Grzegorz Piotrowski nie jest świadczeniobiorcą Zakładu Emerytalno-Rentowego MSW. Ponadto Zakład Emerytalno-Rentowy MSW nie otrzymuje dotacji z budżetu państwa, lecz środki budżetowe na swoje wydatki, w szczególności na wypłatę świadczeń.
Mając na uwadze powyżej przedstawione uwagi oraz liczne błędy legislacyjne, należy jednoznacznie wskazać, że w obecnej wersji projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, nie powinien być – w ocenie Rządu – przedmiotem dalszych prac legislacyjnych.
źródło: msw
Druk nr 178
Projekt
Ustawa
z dnia……………2011
o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
Art. 1.
W ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 )) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do służby w latach 1944-1989 w charakterze funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego, jeżeli funkcjonariusz popełnił przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to został zwolniony dyscyplinarnie, umorzono wobec niego postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub został skazany z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu.”
2) w art. 13a w ust. 4 w pkt. 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
„4) informację, czy z dokumentów zgromadzonych w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu wynika, że funkcjonariusz popełnił związane ze zwalczaniem przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to został zwolniony dyscyplinarnie, umorzono wobec niego postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub został skazany z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu.”
Art. 2.
1. Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu sporządzi i przekaże, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, organowi emerytalnemu, właściwemu według przepisów ustawy, informację na temat osób, które w okresie służby w latach 1944-1989 w charakterze funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa publicznego, popełniły przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to zostały zwolnione dyscyplinarnie, umorzono wobec nich postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub zostały skazane z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu.
2. W przypadku osób, w stosunku do których z informacji, o której mowa w ust. 1, wynika, że popełniły przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste obywatela i za to zostały zwolnione dyscyplinarnie, umorzono wobec nich postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu lub zostały skazane z winy umyślnej prawomocnym wyrokiem sądu, i które w dniu wejścia w życie ustawy otrzymują świadczenia przyznane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 1, organ emerytalny właściwy według przepisów ustawy wszczyna z urzędu postępowanie w przedmiocie ponownego ustalenia prawa do świadczeń i wysokości świadczeń, przy czym złożenie do sądu odwołania od decyzji organu emerytalnego nie wstrzymuje wykonania decyzji.
3. Świadczenia w wysokości ustalonej zgodnie z ust. 2 wypłaca się począwszy od miesiąca kalendarzowego rozpoczynającego się po dniu wejścia ustawy w życie.
Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
UZASADNIENIE
Celem projektowanej nowelizacji jest usunięcie uprzywilejowania w postaci objęcia tzw. emeryturą policyjną byłych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa PRL – do roku 1990. którzy pełniąc służbę dopuścili się przestępstw związanych ze zwalczaniem opozycji i niezależnego życia społecznego, kulturalnego i religijnego. Obowiązujący stan prawny wyłącza stosowanie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji i innych służb mundurowych jedynie tych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa, którzy dopuścili się przestępstw wyłącznie w latach 1944-1956 w związku z wykonywaniem czynności służbowych. Takie ograniczenie weryfikacji uprawnień emerytalnych za pomocą zapadłych wyroków i prowadzonych postępowań należy uznać za nieuzasadnione. Służbę Bezpieczeństwa, główny organ represji politycznych PRL – u, zlikwidowano w maju 1990 roku. Funkcjonariusze tej służby regularnie dopuszczali się przestępstw przeciwko działaczom opozycji i środowisk niezależnych również po roku 1956, choć oczywiście z mniejszą częstotliwością. Były to jednak przestępstwa w dalszym ciągu o wielkiej wadze, również zabójstwa. Nawet w 1989 roku dochodziło do bardzo poważnych przestępstw (przykładowo zabójstwa księdza Sylwestra Zycha i księdza Stefana Niedzielaka) w popełnienie których, jak z duża dozą prawdopodobieństwa można przypuszczać, zaangażowani byli funkcjonariusze aparatu represji. Równie niezasadne wydaje się ograniczenie przedmiotowych wyłączeń zastrzeżeniem „związku z wykonywaniem czynności służbowych”. Broniący swego uprzywilejowania funkcjonariusze mogą tu podnosić okoliczność rzekomego popełniania czynów przestępczych bez związku z wykonywaniem czynności służbowych lub służbą jako taką, a wobec braku poleceń zwierzchników i dokumentacji może to być skuteczne. Tak mogłoby być w przypadku Grzegorza Piotrowskiego, zabójcy ks. Jerzego Popiełuszki, pobierającego, jak wynika z informacji prasowych, emeryturę resortową. Strategia obrony przyjęta przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w trakcie procesu zabójców ks. Jerzego Popiełuszki w latach 1984-1985 polegała na przyjęciu bardzo wątpliwej tezy o działaniu na własną rękę, a więc poza czynnościami służbowymi. Proponowana nowelizacja zakłada przyjęcie, że przestępstwa, których popełnienie wyklucza możliwości korzystania z równorzędnego z innymi służbami mundurowymi zaliczania służby w organach bezpieczeństwa, to przestępstwa związane z ze zwalczaniem opozycji demokratycznej lub niezależnych środowisk społecznych, kulturalnych lub religijnych niezależnie od tego, czy zostały popełnione w związku czy poza wykonywaniem obowiązków służbowych.
Art. 2 w związku ze zmianą 2) w art. 1 proponowanej nowelizacji określa procedurę weryfikacyjną na potrzeby ponownego przeliczenia świadczenia w odniesieniu do osób, które popełniły wskazane przestępstwa. Proponuje się tu skorzystać z instytucji przewidzianej w art. 13a nowelizowanej ustawy, tj. do zobowiązania Instytutu Pamięci Narodowej do przekazywania informacji zgromadzonej w jego zasobach do organu emerytalnego.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej Projekt Ustawy nie zwiększy wydatków budżetu Państwa, co więcej, pozwoli w niewielkim stopniu ograniczyć wydatki własne Zakładu Emerytalnego MSW w związku z obniżeniem części świadczeń, a co za tym idzie, wpłynąć na zmniejszenie dotacji z budżetu Państwa…
