Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw przywraca model postępowania karnego obowiązujący do 30 czerwca 2015 r.
Zakłada on bardziej aktywną rolę sądu – dowody będzie można przeprowadzać nie tylko na wniosek stron, ale także z urzędu. Ponadto w postępowaniu karnym przywrócona została zasada prawdy materialnej, zgodnie z którą należy dążyć do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. W większości przywrócone zostały m.in. zasady prowadzenia postępowania przygotowawczego i postępowania sądowego w pierwszej instancji.
Ponadto nowelizacja m.in. zaostrza odpowiedzialność karną świadków za świadome składanie fałszywych zeznań i wprowadzanie w błąd organów procesowych oraz biegłych, rzeczoznawców lub tłumaczy przedstawiających fałszywą opinię lub tłumaczenie będące dowodem w sprawie. Zgodnie z nowelizacją ustanowienie obrońcy z urzędu będzie następowało po weryfikacji stanu majątkowego osoby zgłaszającej taki wniosek. Obowiązującą procedurę uzupełniono też o przepis, zgodnie z którym to prokurator będzie decydował o wykorzystaniu dowodów, uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej (np. podsłuchu), na popełnienie przez osobę kontrolowaną innego przestępstwa niż to, które było podstawą zarządzenia kontroli oraz na popełnienie takiego czynu przez inną osobę niż kontrolowana. Kolejna przyjęta zmiana obniża granicę kary, przy której możliwe jest stosowanie tymczasowego aresztowania. Dotychczas nie było to możliwe przy przestępstwach zagrożonych karą do dwóch lat więzienia – po zmianie przepis ten obejmie czyny zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą roku. Ustawa zawiera też wiele zmian, które są efektem obserwacji praktyki dotychczas prowadzonych spraw. Rozszerza m.in. kompetencje referendarzy sądowych w postępowaniu wykonawczym, czyli takim, które zmierza do wyegzekwowania prawomocnie orzeczonej kary. W ustawie znalazł się też nowy środek odwoławczy – skarga na wyrok sądu odwoławczego. Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami, od wyroku sądu drugiej instancji uchylającego rozstrzygnięcie pierwszej instancji i przekazujące sprawę do ponownego rozpatrzenia ma przysługiwać skarga do Sądu Najwyższego.
Sejm uchwalił ustawę 11 marca 2016 r., a 29 marca br. została ona podpisana przez prezydenta. Zmienione przepisy obowiązują od 15 kwietnia 2016 r.
źródło: ZG
